De naam voedselvergiftiging is een verzamelnaam en geen naam voor één enkele ziekte of aandoening. Een voedselvergiftiging is een toestand of ziekte, die je oploopt door het eten van voedsel dat giftige stoffen bevat als gevolg van een bacterie- of schimmelverontreiniging. Bij sommige types voedsel kan de voedselvergiftiging ook worden veroorzaakt door een algverontreiniging.

Bij een voedselvergiftiging zijn het nooit de bacteriën, schimmels of algen waarvan je direct ziek wordt. Het zijn de giftige stoffen, of toxines die de ziekte veroorzaken. Als je direct van de bacteriën of schimmels ziek wordt, spreek je van een voedselinfectie. Als je symptomen krijgt die lijken op een voedselvergiftiging door een virusbesmetting, spreek je van een virusinfectie.

Besmetting eten

Bacteriën, schimmels en algen komen meestal in je eten doordat het verkeerd bewaard is, niet goed gekookt is of juist niet goed gekoeld is. Daarnaast heb je meer kans op een verontreiniging als je voedsel (te) lang bewaard. Zeker in het geval van te lang voedsel bewaren dat vatbaar is voor bijvoorbeeld een bacterieverontreiniging, kan alleen koken voor consumptie onvoldoende zijn. De bacteriën dood je dan, maar de toxines blijven aanwezig. Als je vervolgens het voedsel opeet, wordt je alsnog getroffen door een voedselvergiftiging.

Veel voorkomende oorzaken voedselvergiftiging:

– Staphylococcus Aureus verontreiniging. Deze bacterie komt voor op de huid van mensen en dieren. Ook op de slijmvliezen, zoals bij de neus komt de bacterie voor.

– Salmonella omvat een groep bacteriën berucht is als oorzaak van voedselvergiftiging. Salmonella-bacterie vergiftigingen loop je vooral op bij kippenvlees dat niet gaar is, eieren die niet goed gekookt zijn en rauwe groenten.

– Het Norovirus is een zeer besmettelijk virus dat zorgt voor diarree en maagkrampen. Geschat wordt, dat zeker in 50% van de gevallen van diarree het Norovirus de schuldige is. Door het hoge besmettingsgevaar, komt het Norovirus regelmatig in de vorm van epidemieën voor. Besmetting kan al plaats vinden door een deurknop aan te raken die eerder door een besmette persoon aangeraakt is.

– Escherina Coli voedselvergiftigingen loop je vooral op wanneer voedsel niet hygiënisch bereidt is. Escherina Coli is een darmbacterie waarvan ieder mens, maar ook vrijwel alle dieren, er miljarden hebben. In de meeste gevallen wordt reizigersdiarree veroorzaakt door een Escherina Coli verontreiniging.

– Bacillus Cereus voedselvergiftigingen loop je vooral op als je rijst of pasta consumeert wat een tijd opgewarmd is geweest.

– Een Campylobacterie infectie is officieel geen voedselvergiftiging, maar een voedselinfectie. De bacterie vermenigvuldigt zich binnen het lichaam en zorgt zelf voor de ziekte. Toch willen we de bacterie genoemd hebben, omdat het relatief vaak voorkomt en zich grofweg op dezelfde manier uit als een voedselvergiftiging. De campylobacterie loop je vooral op bij consumptie van rauwe groenten, niet-gepastauriseerde melk en rauw vlees. Koken of bakken doodt de bacterie, invriezen niet.

– Een Clostridium Botulinum voedselvergiftiging is vrij zeldzaam, maar uiterst gevaarlijk. De bacterie produceert het eiwit botuline wat ook de naam geeft voor de aandoening die je kan oplopen: botulisme. Dit eiwit is extreem giftig. Slechts enkele kilo’s ervan zijn voldoende om de volledige wereldbevolking mee te doden. Gelukkig voor ons kan de bacterie niet in een omgeving met zuurstof leven. Alleen wanneer je voedsel eet wat ernstig is verontreinigd met vervuild water loop je normaal gesproken gevaar. De bacterie leeft in de bodem van vervuilde waterpoelen, waar het zuurstofgehalte tot een nulpunt is gedaald.

Tegen de tijd dat het voedsel wordt vervuild, is de bacterie al lang dood. Het risico is dat het vergif botuline wel nog aanwezig is. Wanneer je botuline binnen hebt gekregen, tonen de eerste symptomen zich binnen 8 tot 36 uur. Dit kenmerkt zich door een droge mond, hevige diarree, overgeven, misselijkheid, slappe spieren en het slecht verdragen van licht. Wanneer je denkt een botuline-besmetting te hebben opgelopen, is het van groot belang meteen de eerste hulp te bellen. Gelukkig bestaat er een anti-gif, wat je leven kan redden.

Gevaren voedselvergiftiging

Op botulisme na, zijn de meeste voedselvergiftigingen in principe vrij onschuldig. Toch vallen er jaarlijks doden door voedselvergiftigingen, vooral bij ouderen en zeer jonge kinderen. Bekijk voor een overzicht van alle symptomen van een voedselvergiftiging kun je op de pagina symptomen voedselvergiftiging. Volg de checklist om er snel achter te komen of je een voedselvergiftigingen hebt opgelopen.